Een Bijlmer in een verre toekomst

Thé Tjong-Khing kent welhaast iedereen als een begaafde illustrator, maar hij is ook bekend van zijn eerdere artistieke leven als striptekenaar. Samen met Lo Hartog van Banda (1916-2006), die hem toen voorzag van fantastische scenario’s, maakte hij de sci-fi stripreeks Arman & Ilva (1969-1976). Alle personen in dit verhaal zijn getekend als ware het sterren in een klassiek Hollywood-drama van Alfred Hitchcock. Maar nu kijken we vooral naar de flatgebouwen in een verre toekomst, die het architectonisch decor vormen voor onze vaste twee hoofdrolspelers.

Arman & Ilva zijn dit keer op Aarde en arriveren bij de overblijfselen van een historische hoogbouwwijk die onmiskenbaar trekken vertoond van de aloude Bijlmer in het zuidoosten van Amsterdam. Ze zijn op zoek naar een sekteachtige gemeenschap. Arman heeft de opdracht om hun centrale computersysteem te controleren. Een flatgebouw blijkt nog bewoond, want hij ziet er lichtjes achter de ramen branden.

Maar het grootste deel van de wijk blijkt vervallen. Het beton van de Bijlmer is haast overal verbrokkelt en het staal van de constructies hangt in woeste slierten uit de gehavende blokken. Een huiveringwekkend tafereel dat Thé Tjong-Khing met elk van zijn lijnen perfect raakt tekent. De treurige toekomst van de Sci-Fi Bijmer wordt zo zijn persoonlijk landschap. Het blijft fictie, maar volgens de tekenaar zou het ooit zo kunnen zijn. Ondertussen verbazen Arman en Ilva zich over de massaliteit van de bouwwerken. “Wat waren die flats van vroeger toch plompe steenklompen.” Ilva snapt niet dat daarin ooit mensen konden wonen.

Onze helden zijn nu vlakbij de bewoonde flat. Het gescheurde beton is goed zichtbaar. De ramen hangen uit hun sponning. Ook op deze prent zijn de lijnen weer treffend. Het verhaal gaat verder. Ze komen weliswaar binnen maar blijken niet erg welkom. De Bijlmerflat huisvest een sekte die in een soort van symbiotische relatie leeft met een rattenkolonie. Alle overledenen gaan in de put vol ratten waarmee de levenscirkel is voltooid, vandaar de titel van verhaal: de perfecte kringloop. Niemand kan uit deze geïsoleerde Bijlmergemeenschap ontsnappen.

Maar daar zijn Arman en Ilva pas na een hachelijk avontuur achter gekomen, als ze via het rattenriool in de open ruimte rond de flats terecht belanden. Somber beschouwen ze de situatie. Nog een keer kunnen ze een blik werpen op de flats.

Bron:
Thé Tjong-Khing , Lo Hartog van Banda, De perfecte kringloop. Castricum, Sherpa, 2006.
(oorspronkelijke uitgave: 1972).

Type:
Persoonlijke landschappen.

Copyright:
Stichting Sherpa, Castricum, 2006.

Oorspronkelijk verscheen Arman & Iva in regionale kranten (1969-1976). Onze eerste kennismaking met de strip moet in 1969 geweest zijn, toen de stroken dagelijks in onze Haagsche Courant verschenen.
Thé Tjong-King en zijn uitgever Mat Schifferstein hebben persoonlijk toestemming gegeven voor de ‘citaten’ uit hun beeldmateriaal. Uitgever Schifferstein maakte van die gelegenheid gebruik om te wijzen op zijn uitgave van de Baudoin-strips. Op dat Moment in Parijs … bevat twee afleveringen met werk van Baudoin (Vreemdeling in Parijs & Nice smaakt naar sinaasappels). Hier hebben we nooit toestemming voor aan Schifferstein gevraagd, omdat we destijds de Franstalige uitgave van L’Association hebben gebruikt.