Terminal-oplossing voor Zaanstad (t102)

Dit busstation in Zaanstad (regio Amsterdam) is een precedent in ontwikkeling. Vooralsnog is het materiaal gebaseerd op advieswerk in de ontwerpfase (2005-2006).

'Omgeving' (A)


'Terminal' (B)

Sociale veiligheid van een busstation-complex kan in beginsel worden bewerkstelligd langs twee wegen:
(A) Het complex beschouwen en uitwerken als reguliere openbare ruimte;
(B) Het complex uitwerken als gebouw c.q. terminal.
In het algemeen kunnen beide wegen leiden tot geschikte oplossingen.

Het bouwwerk boven het busstationscomplex is bestemd voor een nieuw stadhuis en bijbehorende voorzieningen.

Het busstationscomplex dat gedurende 2006 in planning was, leent zich echter veel minder voor optie A. Om een aantal redenen:
Het ontworpen complex ligt onder een gebouw. Per definitie is zo'n ruimte nooit 'reguliere openbare ruimte', hetgeen een slechte conditie voor sociale veiligheid vormt.
De ruimte onder zo'n gebouw heeft doorgaans een minder prettige ambiance (aardig en voorzichtig uitgedrukt). Psychologisch (sfeer), maar ook klimatologisch niet optimaal (windhinder). Wederom betekent dit een slechte conditie voor sociale veiligheid.
Ruimte onder gebouwen vormen een gunstige conditie voor rondhangen, ongewenst verblijven, etc. Dat is ongunstig voor sociale veiligheid.
Er is geen toegangscontrole op het niveau van het busstationscomplex zelf mogelijk. Toezicht en controle geënt op openbaar vervoer-gebruik is lastig. Ook dit is ongunstig voor sociale veiligheids.
Verkeersveiligheid is niet optimaal als gevolg van kris-krasbewegingen over de zone van weg en perrons.

De terminal-oplosing (optie B) heeft verscheidene voordelen. Alle punten pakken vergeleken met optie A gunstiger uit voor sociale veiligheid.
Status van de ruimten (o.a. perron) veel duidelijker.
Verblijfskwaliteit in beginsel beter (mate waarin is afhankelijk van het uiteindelijke, gedetailleeerde ontwerp)
Optimale preventie mogelijk van rondhangen e.d.
Efficiënte toegangscontrole mogelijk.
Gunstige condities voor doelmatig toezicht en beheer.
Verkeersveiligheid optimaal.

Uiteindelijk is gekozen voor de terminal-oplossing. De perrons zullen worden afgescheiden door middel van een glazen pui.

Bij de beslissing en het advies om voor een terminal-oplossing te kiezen speelde Predore's precedent Liljeholmen te Stockholm (t201) een zekere rol. Ook het busstation in dit OV-knoopppunt heeft perrons die zijn afgesloten door middel van een facade. De deuren hier worden op afstand geopend door de chauffeur van een gearriveerde bus.

Sociale veiligheid vooronderstelt doelmatig en duurzaam beheer (technisch en sociaal).
De kosten van dat beheer voor respectievelijk opties A en B zijn lastig met elkaar te vergelijken. Want die kosten zijn sterk afhankelijk van context, intenties en ambities.

Met uitzondering van de foto's van Liljeholmen zijn de hier gebruikte afbeeldingen ontleend aan (fragmenten van) tekeningen van Soeters Van Eldonk Ponec Architecten (2006).

Wordt vervolgd...