Alfabet Stadslandschap

"Put the right letters together and make a better day."
(Prince)

Alphabet Townscape

A R s x U ?
Fragment uit: Voorbij de Randstad en het Groene Hart zoeken naar 'Plan B', Rob van der Bijl, Amsterdam/Wageningen, november 1996.
Korte versie gepubliceerd in: Blauwe Kamer, nr. 5, 1996

Volgens oud-professor Niek de Boer bestaat de Randstad niet. Het is geen werkelijke, samenhangende stad. En het is zeker geen metropool. Het heeft dan ook geen voorzieningen-niveau dat in kwantitatieve en kwalitatieve zin bij een metropool met meer dan 6 miljoen inwoners zou horen.
Volgens De Boer is er veeleer sprake van een stadsgewestelijke structuur. Hij stelt daarom voor om in ieder geval de stadsgewesten van Amsterdam, Rotterdam en Den Haag tot uitgangspunt van verder ontwikkeling te nemen.
Anderen zijn van mening dat de Randstad wel degelijk bestaat. En in één adem noemen zij de Randstad met Los Angeles. Deze Amerikaanse stad geldt voor velen als een bruikbaar model voor de ontwikkeling van West-Nederland. Ondertussen houdt de Rijksoverheid vast aan het aloude concept van een 'randstad' met daarbinnen een 'groen hart'.
Noch het model van drie stadsgewesten, noch het model Los Angeles lijken echter te voldoen. Ook het begrip 'Groene Hart' is ongeschikt. Een bruikbaar vertrekpunt voor verder onderzoek vormen daarentegen het idee om de toekomstige verstedelijking eerst en vooral te laten plaatsvinden in en rond Amsterdam en Rotterdam, alsmede het idee om in niet-stedelijk gebied alleen landschappelijke elementen van formaat te onderkennen, af te bakenen en verder te ontwikkelen.
Het model Los Angeles, althans zoals dat in discussies van de afgelopen jaren opduikt, is ongeschikt, maar dat neemt niet weg dat van de praktijk in de huidige tijd veel van die stad valt te leren, met name hoe moet worden omgegaan met de nagenoeg onvermijdelijke kris-kras bewegingen.
De contouren van een ontwerpgericht onderzoeksprogramma tekenen zich aldus af. Wat betekent het om Amsterdam A en Rotterdam R te versterken? Wat zijn elementen van formaat? x x x x x x x ? Hoe kunnen we het alfabet van West-Nederland opnieuw rangschikken? A R s x U ?