Duister Sarajevo in oorlogstijd

Het verhaal speelt gedurende de Bosnische oorlog. De zakenman en kunstagent Ervin Rustemagic is met zijn vrouw Edina en de kinderen Maja en Edvin op de vlucht voor de Serviërs. Het is april 1992, het gezin is net terug van een vakantie in Nederland wanneer hun huis in een bombardement wordt vernietigd. Ze weten te ontkomen en belanden in de buitenwijk Dobrinja van Sarajevo. Slechts acht jaar eerder werden hier nog de Olympische Winterspelen gehouden. In Dobrinja waren sportlieden gehuisvest en in de omliggende bergen werd gesport. Maar nu wordt vandaaruit de stad onder vuur genomen. Kubert doet hiervan in zijn rauwe, comics-stijl verslag.

Rustemagic en zijn gezin overleven ter nauwer nood hun verblijf Dobrinja. Systematisch worden daar de huizen door Servische tanks vernietigd. Uiteindelijk vindt het gezin een schuilplaats in een appartementsgebouw. Vandaaruit onderneemt Rustemagic meerdere malen de gevaarlijke tocht naar het centrum van Sarajevo om in het Franse consulaat toestemming te regelen de stad te verlaten.

Het contact met de buitenwereld verloopt via fax. Zo bereikt hij zijn vrienden en collega’s (waaronder Joe Kubert) om via hen een accreditatie als journalist te krijgen en daarmee een uitweg uit de duistere stad Sarajevo. September 1993 lukt het Rustemagic en kort daarop ook zijn vrouw en kinderen om het door Serviërs belegerde Sarajevo te verlaten.

Sarajevo wordt op duistere en indringende wijze geportretteerd aan de hand van de gevaarlijk zwerftocht van Rustemagic en zijn gezin. Vanuit de buitenwijk Dobrinja ontvouwt zich bergafwaarts de stedelijke oorlogshorror. Op weg naar het centrum wordt de wijk Hrasno doorkruist. En dan volgt nog een gevaarlijke route aan de andere kant van de rivier langs delen van ‘Snipers Alley’ richting de Holiday Inn, waar veel journalisten verblijven. In rake, vette lijnen zet Kubert de stedelijke omgeving van Sarajevo dynamisch en dreigend neer. Dit is comics pur sang.

Bron:
Joe Kubert, Fax from Sarajevo. Dark Horse Comics, 1996.

Type:
Duistere steden

Copyright:
Joe Kubert and Strip Art Features (1996)

Joe Kubert (1926-2012) heeft met ‘Fax from Sarajevo’ vele prijzen gewonnen. We zijn deze auteur postuum veel dank verschuldigd voor de hier gebruikte beeldcitaten. Ervin Rustemagic (de hoofdpersoon in het verhaal) is de stichter van Strip Art Features. Uiteraard zijn we ook hem dankbaar.
Kubert heeft zich voor zijn werk gebaseerd op snapshot foto’s van Karim Zaimovic, waaraan hij zijn boek dan ook heeft opgedragen. De foto’s zijn in maart 1995 gemaakt en door Rustemagic naar Kubert doorggestuurd. Karim Zaimovic stierf op 24-jarige leeftijd door een granaat aanval in de straten van Sarajevo.