|
Lissabon-Brussel in abstracties In het
grafische getekende ‘Ophélie et les directeurs des ressources
humaines’ van Éric Lambé zijn Lissabon en Brussel
abstracte stedelijke ruimtes. Lissabon, dat bekend staat als een
gezellige
drukke stad, met steile romantische straten en fraaie, druk bezochte
pleinen, verwordt tot een abstract stratenpatroon waarbinnen zich
architectonische elementen aftekenen die vervreemdend werken. Op
vergelijkbare wijze wordt het naoorlogse Brussel weergegeven. De
bruisende stad uit vroeger dagen is onzichtbaar. Kantoren en flats
blijken bruikbare middelen om Brussel te abstraheren. Het
verhaal van Lambé is gebaseerd op de liefdesbrieven van
Fernando Pessoa, de Portugese dichter die leefde van 1888 tot 1935.
Fernando en zijn beminde Ophélia wonen in Lissabon. Lambé vertelt
een parallel verhaal over Bernard en Ophélia, die in Brussel
wonen. Beide ‘paren’ delen een stad, maar Fernando en Bernard
zijn niet in staat hun Ophélias daadwerkelijk te beminnen. Het smeedijzeren hekwerk voor Ophélia’s raam vertegenwoordigt Lissabon. Daar begint en eindigt voor Pessoa de stad met zijn straten, tramrails, bomen, en een haltepaal van lijn 81. In de tram tekent hij een schematische plattegrond van het parcours dat Ophélia door de stad aflegt. Het strekt zich uit over het rechthoekige stratenpatroon van het laaggelegen Baixa en de daarboven afstekende wijk Bairro Alto. In zijn liefdesbrieven geeft de dichter vaak gedetailleerd aan waar hij is of zal zijn. “Morgen kom ik bij jou door de straat, vanuit de Baixa, dus vanaf de Condo do Barão…”. Ophélia Vandenbosch woont in een Brusselse flat. Het hek van haar balkon is uiteraard niet van smeedijzer, maar van ondoorzichtige kunststof. Fernando en Bernard bereiken nimmer hun geliefde.
Het kantoor van Pessoa staat model voor het abstracte Lissabon: SA. VASQUÈS, dat in de krijttekening van Lambé haast hilarisch wordt afgebeeld. De grote poort in het midden van het gebouw heeft onhandige proporties en er liggen vreemde dozen, of zijn het stapels papier? Veel te opvallend is het waarschuwingsbord dat voetgangers attendeert op het gevaar in het water te vallen. Staat het kantoor soms aan de Taag, in de buurt van de Cais do Sodré? Ook Brussel is een abstractie en weer staat een kantoorgebouw model voor de stad: SA. BELGIUM invest. Ergens langs het Kanaal Brussel-Charleroi?
De abstracties worden door Lambé tot het uiterste opgevoerd wanneer hij inzoomt op het ruitjespapier waarop Pessoa zijn liefdesbrief van 27 april 1920 schrijft. De ruitjes worden opgeblazen tot hun patroon een gehele bladzijde beslaat. Als vervolgens weer wordt uitgezoomd blijken de ruitjes gevels van gebouwen te zijn. En zijn we in Brussel beland. Bron: Type: Copyright: Éric Lambé ontving samen met Philippe de Piermont in 2017 op het stripfestival van Angoulême in Frankrijk de ‘Fauve d’or’ voor hun album ‘Paysage après la bataille’. In een latere aflevering zullen we ook hieruit beeldcitaten opnemen.
|
